Wat betekent de metafoor van de ijsberg?
We gebruiken de metafoor van de ijsberg om onze kijk op groepen te verduidelijken.
Boven de waterlijn spreken we van het groepsbewuste: daar zitten al die elementen die gezegd werden en door iedereen gehoord werden, de dingen die we samen meegemaakt hebben, waar iedereen bij was.
Onder de waterlijn, in het groepsonbewuste, liggen alle zaken waar niet iedereen bij was, de dingen die niet openlijk gezegd werden, spanningen of conflicten uit het verleden, zaken of dingen waarvan niet iedereen zich bewust is (bv gevoelens).
Wat zich onder de waterlijn bevindt speelt ook mee als we aan iets samenwerken boven de waterlijn.
Ook de collectieve wijsheid zit onder de waterlijn: de essentie van wie we zijn als mensen, wat we bij te dragen hebben.
Hier ligt alle kennis die de groep nodig heeft.
Deep democracy tools om de waterlijn te doen zakken
De tools van deep democracy doen de waterlijn zakken. Door het luisteren naar de afwijkende of dissonante stemmen nemen we een duik naar de wijsheid die diep onder de waterlijn verscholen ligt.
Hoe ontstaat nu een groepsonbewuste? Door een autocratische manier van besluiten nemen of regels opleggen, worden slechts 1 of enkele stemmen gehoord. Het voelt niet meer veilig voor anderen om te zeggen wat gezegd moet worden. Dit is het moment dat weerstand getriggerd wordt. Bij een autocratisch besluit zullen sommigen akkoord gaan omdat ze het ermee eens zijn of het een goed idee vinden.
Anderen volgen uit angst, sommigen worden overtuigd door enkele argumenten en anderen stellen weerstandsgedrag.
Dit is ook zo in een meerderheidsdemocratie omdat nog steeds niet alle stemmen gehoord worden.
Interesse om meer te leren over deep democracy en haar tools?
Schrijf je dan in voor de level 1, de eerste module (fundamentals) van het flexibel leertraject voor procesbegeleiders.