Deep democracy
Wat is Deep Democracy?
Deep democracy is een methodiek die werd ontwikkeld door Greg en Myrna Lewis in de jaren ’90, waarbij ze zich baseerden op de Process Oriented Psychology van Arnold Mindell. De essentie van Deep democracy gaat verder dan traditionele inclusiviteit en legt de nadruk op meerstemmigheid; namelijk het horen en erkennen van alle stemmen. Dat leidt tot collectieve wijsheid, innovatie en meer welzijn, en ondersteunt inclusieve besluitvorming en effectieve conflicthantering. Deep democracy heeft een diep filosofische basis en maakt gebruik van praktische tools, verhelderende metaforen en menselijke vaardigheden/basishoudingen/ metaskills.
Deep Democracy in 10 bullet points
Deep democracy is een methode voor inclusieve besluitvorming en conflicthantering.
De methode werkt volgens de metafoor van de ijsberg van een groep. Het topje is het bewuste, het middenstuk van de berg noemen we de onderstroom of het onbewuste van de groep en nog daaronder vind je de laag waar wijsheid en potentieel te vinden zijn.
Het doel van deep democracy is om de waterlijn van de ijsberg te laten dalen en zo alle aanwezige collectieve wijsheid te unlocken. Dat wordt gedaan door te zeggen wat er gezegd moet worden en dus de moeilijke gesprekken durven aangaan.
Deep democracy leert je luisteren naar de nee-stemmen, andere perspectieven en alternatieve ideeën. Net deze zijn de toegang naar collectieve wijsheid: ze dagen de meerderheid uit en verbreken de harmonie die soms verblindend kan zijn.
In autocratische of meerderheidsbesluitvorming voelen mensen zich vaak langdurig niet gehoord. Dat belemmert hen om vrij uiten wat ze willen, voelen of denken, wat weerstand veroorzaakt. Dat leidt vervolgens tot sabotagegedrag, zoals roddelen, excuses maken of openlijk conflict. Hierdoor kan de waterlijn niet zakken. Deep democracy gebruikt de weerstandslijn als diagnostische tool: door de groep te begrijpen, kunnen we de juiste tools selecteren om de dynamiek te verbeteren.
We letten op kantelen en cirkelen in groepen. Wanneer een onderwerp of patroon minstens drie keer terugkomt – vaak in combinatie met signalen zoals verveling, geeuwen, maag- of hoofdpijn of gebrek aan focus – weet je dat je op een kantelpunt zit. Er is iets belangrijks dat wil uitgesproken worden.
Om te zorgen dat iedereen kan zeggen wat er gezegd moet worden, zetten we sterk in op het creëren van veiligheid in groepen. Dat doen we door samen met de groep afspraken te maken over wat nodig is om die veiligheid te waarborgen, en dat ‘niemand een monopolie heeft op de waarheid’. Op zulke momenten vetragen we bewust het proces.
In onze groepsbegeleiding hanteren we praktische, eenvoudige tools die stapsgewijs werken. Zelfs zonder kennis van de onderliggende filosofie en theorie, zullen ze nog steeds een aanzienlijke impact nalaten.
Om die tools effectief toe te passen, trainen we begeleiders in de zogenaamde metaskills. Dat zijn attitudes of grondhoudingen die cruciaal zijn voor deep democracy. Neutraliteit, compassie, superluisteren, helderheid en intuïtie zijn enkele belangrijke metaskills.
Deep democracy zorgt er niet alleen voor dat alle stemmen gehoord worden, maar ook dat de andere of tegensprekende stemmen zeker niet eindigen als de zondebok. Zo is deep democracy de methode bij uitstek om iedereen aan boord te houden.